Co nowego w programie Czyste Powietrze po reformie?

Obowiązkowe potwierdzenie standardu energetycznego przed i po inwestycji.
Warunki najwyższego poziomu dofinansowania uzależnione od kryterium dochodowego i standardu energetycznego budynku.
Ogólnopolski system operatorów - bezpłatne wsparcie dla beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania, które ma pomóc osobom o najniższych dochodach na ścieżce dofinansowania, realizacji przedsięwzięcia i jego rozliczenia (operatorami w pierwszej kolejności będą gminy i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW).
Racjonalizacja wydatków - maksymalne kwoty dotacji w poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych, w tym limity dotacji jednostkowych na m2 powierzchni ocieplenia.
Wypłata zaliczki na konto beneficjenta, a nie wykonawcy.

Kto może skorzystać z dofinansowania w ramach programu Czyste Powietrze?

Nowa odsłona programu skierowana jest do osób fizycznych, które są właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego lub wydzielonego w nim lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Minimalny okres tej własności musi wynosić 3 lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wymóg ten nie dotyczy sytuacji spadkowych.

Na jeden budynek lub lokal mieszkalny można dostać jedno dofinansowanie, a beneficjentem można być tylko raz. Ważne: beneficjent w związku małżeńskim nie prowadzi jednoosobowego gospodarstwa domowego.

Do dofinansowania kwalifikują się inwestycje tylko w tych budynkach, które uzyskały pozwolenie na budowę do 31 grudnia 2020 roku (dopuszcza się pozostawienie kominków wykorzystywanych na cele rekreacyjne, ale pod warunkiem, że spełniają wymagania ekoprojektu oraz docelowe wymogi uchwał antysmogowych obowiązujących na danym terenie oraz nie są głównym źródłem ogrzewania).

Na co można dostać pieniądze? Kiedy możemy stracić dotację?

Wymianę pieca ("kopciucha") na nowe efektywne i ekologiczne źródło ciepła,
modernizację lub wykonanie instalacji grzewczej,
ocieplenie budynku,
wymianę okien i drzwi,
zakup rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
ocenę stanu energetycznego domu i wskazanie najlepszego rozwiązania (obowiązkowe w nowym programie: audyt i dokument podsumowujący audyt energetyczny oraz świadectwo charakterystyki energetycznej).

Co ważne, koszty w programie Czyste Powietrze powinny być ponoszone zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, postanowieniami umowy dotacji, wymogami tego programu, w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów i optymalnego doboru metod oraz środków służących osiągnięciu założonych celów.

Przed zakupem materiałów budowlanych, takich jak np. okna, drzwi czy systemy grzewcze, a także usług, należy sprawdzić, czy ich ceny nie są zawyżone w odniesieniu do cen i stawek rynkowych.

Warto przypomnieć, że podatek od towarów i usług (VAT) nie jest kosztem kwalifikowanym, zatem jego koszt zawsze będzie ponosił beneficjent.

Zawyżone koszty mogą zostać uznane za nieuzasadnione, co może skutkować utratą dotacji lub konsekwencjami prawnymi.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) ma prawo i obowiązek kontrolować wydatki, analizować faktury i domagać się uzasadnienia poniesionych kosztów. W przypadku podejrzenia nieprawidłowości, sprawa może zostać zgłoszona do odpowiednich organów.

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU POD GRAFIKĄ - KLIKNIJ ZDJĘCIE, żeby PRZECZYTAĆ ARTYKUŁ

https://gostynska.pl/wiadomosci/ponad-900-gospodarstw-domowych-ogrzewa-cukrownia-w-gostyniu-pfeifer-langen-polska-sa-podsumowuje-sezon/sIp4JocI4XdCMagzUUT5

Jakie są zmienione progi dofinansowania programu Czyste Powietrze w 2025 roku?

Program zakłada trzy poziomy dofinansowania według progów dochodowych w gospodarstwie domowym, które zostały podwyższone:

Poziom podstawowy - do 40% kosztów kwalifikowanych netto

przeznaczony dla tych, których roczny dochód nie przekracza 135 000 zł.

Poziom podwyższony - do 70% kosztów kwalifikowanych netto

przy miesięcznym dochodzie do 2 250 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych
przy miesięcznym dochodzie do 3 150 zł na osobę w gospodarstwach jednoosobowych
roczny przychód z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy pozarolniczej działalności gospodarczej może wynosić maksymalnie czterdziestokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Poziom najwyższy - 100% kosztów kwalifikowanych netto

przy miesięcznym dochodzie do 1 300 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych
przy miesięcznym dochodzie do 1 800 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym
dla tych, którzy mają ustalone prawo do jednej z czterech form zasiłku określonych w programie: zasiłku stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego
roczny przychód z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy działalności gospodarczej może wynosić maksymalnie dwunastokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Dofinansowanie w najwyższym progu przewidziano tylko dla ubogich energetycznie, czyli dla właścicieli budynków lub lokali, w których zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania wynosi powyżej 140 kWh/m2 rocznie.

Jak dostać dotację? Kto i kiedy może otrzymać zaliczkę?

Dotacja jest wypłacana przez WFOŚiGW w całości lub w maksymalnie trzech częściach. Po zakończeniu inwestycji i uzyskaniu świadectwa charakterystyki energetycznej, beneficjent składa wniosek o wypłatę dotacji (w całości lub ostatniej transzy).

Możliwe jest prefinansowanie (zaliczka) do 35% kosztów, które można otrzymać w przypadku najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania.

W takim przypadku, beneficjent przedkłada umowy z wykonawcami na realizację inwestycji, a zaliczka jest wypłacana na konto wykonawcy. Przy tej formie jest obowiązkowe wsparcie operatora.

Co z dotacjami na kotły gazowe w programie Czyste Powietrze?

Ze względu na obowiązujące regulacje prawne w nowej edycji programu Czyste Powietrze nie ma możliwości dofinansowania zakupu kotłów gazowych.

Wyjątek stanowią ci beneficjenci, którzy kupili i zamontowali kocioł gazowy przed zawieszeniem programu Czyste Powietrze (28 listopada 2024 roku) oraz do końca zeszłego roku, nie zdążyli otrzymać dotacji oraz ponieśli części lub całość kosztów inwestycji - dla nich rząd przewidział okres przejściowy wynoszący cztery miesiące od uruchomienia programu 31 marca 2025 roku.

Ponadto program Czyste Powietrze nadal będzie przewidywał dofinansowanie na instalacje hybrydowe, łączące kocioł gazowy z odnawialnym źródłem energii. Dotacje są dostępne m.in. dla systemów, w których kocioł gazowy współpracuje z pompą ciepła, instalacją fotowoltaiczną lub kolektorami słonecznymi. Takie rozwiązania pozwalają na redukcję zużycia gazu oraz ograniczenie emisji CO₂, co wpisuje się w unijne cele neutralności klimatycznej.

Potwierdzony standard energetyczny domu - co to jest? Czy można dostać dofinansowanie na audyt i świadectwo?

W ramach obecnej edycji programu "Czyste Powietrze" wprowadzono ponadto wymóg obowiązkowego potwierdzenia standardu energetycznego budynku – zarówno przed przeprowadzeniem inwestycji, jak i po.

Mają do tego posłużyć:

przed realizacją przedsięwzięcia – audyt energetyczny wraz z dokumentem podsumowującym audyt energetyczny (określą, jaki jest stan energetyczny budynku i jakie prace należy wykonać, żeby zmniejszyć zapotrzebowanie na energię do ogrzewania),
po realizacji przedsięwzięcia – świadectwo charakterystyki energetycznej (potwierdzi zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania).

Oba te dokumenty muszą być podpisane przez osobę wpisaną do rejestru osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej - wykaz osób posiadających uprawnienia Ministerstwa Rozwoju i Technologii - TUTAJ.

Potwierdzenie standardu energetycznego budynku powinno być poprzedzone wizytą w domu.

Na audyt i świadectwo można również pozyskać dotację z programu Czyste Powietrze – łącznie do 1 600 zł.

Operator - komu i w czym może pomóc? Kto może nim zostać?

W ramach reformy wprowadzono ogólnopolski system operatorów. Operatorzy bezpłatnie wspierają beneficjenta krok po kroku, od podjęcia decyzji o dofinansowaniu, przez realizację przedsięwzięcia aż do jego zakończenia i rozliczenia.

Najwyższy poziom dofinansowania (100% kosztów kwalifikowanych) jest dostępny tylko przy wsparciu operatora. Podobna sytuacja dotyczy dotacji z prefinansowaniem. W przypadku poziomu podwyższonego (70% kosztów kwalifikowanych) jest to opcja do wyboru.

Każda zainteresowana gmina może pełnić rolę operatora po zgłoszeniu się do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska właściwego dla swojego regionu. Nie jest wymagane posiadanie specjalistycznego wykształcenia technicznego przez pracowników gmin. Kluczowa jest znajomość programu oraz umiejętności komunikacyjne, które umożliwią efektywne dotarcie do mieszkańców potrzebujących pomocy.

Za swoją pracę operatorzy dostaną ryczałtowe wynagrodzenie - 1700 zł za każdego skutecznie obsłużonego beneficjenta (za pierwszy etap wsparcia - do podpisania umowy o dofinansowanie gmina otrzyma 500 zł, a po zakończeniu drugiego etapu wsparcie przy realizacji inwestycji - 1200 zł.

Nabór na gminnych operatorów rozpoczął się 7 marca. Pierwszy etap podpisywania umów trwał do 31 marca 2025 roku. Natomiast do 30 czerwca 2025 roku potrwa drugi etap podpisywania porozumień.

Co to jest lista zielonych materiałów i urządzeń tzw. lista ZUM?

Beneficjenci programu Czyste Powietrze mogą skorzystać z listy ZUM, która pomaga w wyborze urządzeń i materiałów kwalifikujących się do dofinansowania.

Lista ZUM jest obowiązkowa w przypadku wyboru:

pomp ciepła,
kotłów zgazowujących drewno,
kotłów na pellet

Co zrobić, by skorzystać z dotacji?

Zapoznać się z programem Czyste Powietrze:

na stronie: czystepowietrze.gov.pl
przez infolinię: 22 340 40 80, pon.-pt., 8:00–16:00 (ogólne informacje na temat programu),
w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - TUTAJ
w punkcie konsultacyjno‐informacyjnym w gminie
u operatora.

Festiwal "Polska Od Kuchni" (1)

Marika Berek-Czapracka z KGW Romanów